Vinkje of vonkje?[1]
Vorige week liepen we op een prachtige zomeravond door het Nationaal Park de Hoge Veluwe. Een bonte verzameling accountants en aanverwanten onder leiding van begeesterde gidsen. Rondom ons bomen en struiken, zand en volop vogelgeluid. Een uitstekende locatie om nog eens verder te mijmeren over de presentaties die we eerder die dag kregen over duurzaamheidsverslaggeving.
Sinds de vereenvoudigingen van duurzaamheidsverslaggeving door de “Omnibus” is het nog onduidelijk hoe het verder gaat met de wettelijke duurzaamheidsregels vanuit de EU. Alleen grote bedrijven vanaf 1000 medewerkers zijn nog verplicht een duurzaamheidsverslag te maken. Kleinere bedrijven hoeven dit “vinkje” niet meer te halen.
Maar is duurzaamheidsverslaggeving inderdaad alleen het halen van een vinkje?
De vraag stellen is ‘m beantwoorden. Duurzaamheid kan ook een vonkje zijn dat je hele onderneming aansteekt. Omdat je je bedrijf wilt doorgeven aan je kinderen. Of voor het grotere plaatje: je wilt bijdragen aan de blijvende leefbaarheid van de wereld. En, omdat je een ondernemer bent, ook om te zorgen dat je concurrentiepositie goed is, of omdat je wilt voorlopen op de rest.
Simon Braaksma zei: CSRD is gewoon je eigen rommel opruimen.[2] Ook dat is waar. Ben je je ervan bewust wat je achterlaat? Of om het even ouderwets te zeggen: “Laat niet, als dank voor het aangenaam verpozen, de eigenaar van het bos de schillen en de dozen”.
In je bedrijfsstrategie kun je veel duurzame keuzes maken. In je grondstoffen en leveranciers, maar ook in je klanten. Neem
ze mee in je verhaal. Maar ook in je bedrijfsvoering. Zoals accountant Anouk Spijkers[3] als voorbeeld gaf: Is het echt nodig om elke dag te leveren? Of kan dit ook om de dag?
Duurzaamheid kan zo ook een kostenbesparing zijn, en meer efficiëntie creëren.
Duurzaamheid doe je niet alleen. Er is veel ondersteuning mogelijk. Financiële ondersteuning (subsidies en leningen) en advies van geldverstrekkers. Maar ook de accountant kan meedenken. En vergeet vooral je stakeholders (bijvoorbeeld je klanten) niet, die hebben vaak wel een mening en denken misschien aan andere dingen dan jijzelf.
Maak gebruik van je vonkje, en neem de eerste kleine stap. Kies om te beginnen 1 duurzaamheidsdoel[4] waar je affiniteit mee hebt. Misschien zijn er partners of collega’s die je hiermee kunt aansteken. Samen kun je starten met een dubbele materialiteitsanalyse. Hiermee maak je inzichtelijk wat de invloed is van jouw onderneming op de omgeving, en anderzijds hoe de onderneming geraakt wordt door de wereldwijde ontwikkelingen, bijv. klimaatverandering. Nu is het nog maar een kleine stap naar de VSME, de vrijwillige duurzaamheidsverslaggeving. Een goed alternatief voor de CSRD, met hetzelfde doel:
Proactief je onderneming toekomstbestendig maken.
Want al hoef je geen vinkje te halen, de wereld is te kostbaar om het vonkje te laten doven. Dit besef kwam des te meer binnen toen de gids ons aan het einde van de rondleiding tot stilte maande. Een hele groep edelherten verscheen; hindes, kalfjes en mannetjes met een imposant gewei. Een prachtig gezicht.
[1] Citaat van Erik Dieleman van Jorritsma Bouw, in zijn presentatie voor NBA Oost op 24 juni 2025 in Nationaal Park de Hoge Veluwe.
[2] Citaat van Simon Braaksma, op 13 mei 2024 in Accountancy Vanmorgen, geciteerd in de presentatie van Anouk Spijkers, zie bij noot 3.
[3] Anouk Spijkers RA van Stolwijk Kelderman in haar presentatie voor NBA Oost op 24 juni 2025 in Nationaal Park de Hoge Veluwe.
[4] Uit de 17 duurzaamheidsdoelen van de VN: https://www.sdgnederland.nl/de-17-sdgs/